De onderhoudsvrije tuin is in de mode

De onderhoudsvrije tuin is in de mode

In een onderhoudsvrije tuin hoeft u meestal alleen te snoeien.
In een onderhoudsvrije tuin hoeft u meestal alleen te snoeien.

De onderhoudsvrije tuin is al lang ingeburgerd. Dat is best te begrijpen als je ziet hoe druk iedereen het heeft, vooral als beide partners werken en samen ook de zorg voor de kinderen hebben. Op de vrije dagen wil men dan niet graag de tuin moeten schoffelen, stoep vegen en gras maaien. De vraag is alleen of die onderhoudsvrije tuin ook zo onderhoudsvrij is! De natuur gaat immers haar eigen gang. Zelfs met worteldoek en stenen houdt u niet altijd de planten en het onkruid uit de tuin. De vraag is dan ook of die moderne oplossingen noodzakelijk zijn. Ook van boven komt er immers grond, zand en vuil op het worteldoek terecht en ook daar nestelen zich weer zaadjes van onkruid in. De natuur laat zich niet tegenhouden.

Geen gras, maar stenen in de onderhoudsvrije tuin

Veel mensen denken dat aan een betegelde tuin weinig of geen werk is en kiezen daarom voor grote, met mooie stenen of met kiezel belegde vlakken. Daar past geen groen meer tussen en er staan hooguit langs de randen een paar plantjes. Meestal zelfs dat er nog niet eens, maar staan er dan twee of drie mooie potten met wat planten op de stenen. De natuur moet het er maar mee doen.

Het grootste nadeel van een “stenen tuin” voor de natuur

Het grootste nadeel van een stenen tuin is dat het regenwater meteen in het riool verdwijnt, wat heel nadelig is voor het grondwaterpeil. De laatste jaren zakt dat steeds verder weg. De regering denkt al na over maatregelen. Mettertijd komt er vermoedelijk belasting op een te groot betegeld grondstuk van de tuin. Misschien is het goed om daar nu al rekening mee te houden.

Het risico van overstromingen

Met de klimaatverandering is ook het risico van enorme stortbuien niet meer denkbeeldig. Waar het regenwater niet meer in de grond kan zakken, stroomt het naar het riool en vandaar in onze beken en rivieren. Het riool en die beken en rivieren kunnen het op termijn ook niet meer slikken en overstromen hele wijken en delen van steden. De mens is ook vaak niet echt slim geweest door in de uiterwaarden van rivieren te bouwen. Het ziekenhuis van Venlo is daar een goed voorbeeld van. Bij heel hoog water moet het dan ontruimd worden. Waar het water bijtijds in de grond kan zakken, en de rivieren en beken ruim plaats hebben, zal minder snel een overstroming voorkomen.

Het huis met een onderhoudsvrije, stenen tuin warmt in de zomer meer op

Het is begrijpelijk om een onderhoudsvrije tuin in te richten als men een druk leven heeft, maar niet altijd even verstandig. Stenen staan er immers om bekend dat ze de warmte goed vast kunnen houden. In de zomer wordt een dergelijk stenen vlak dan ook flink heet en heeft zijn weerslag op het huis. Buiten zitten is er dan niet meer bij. Het is in een tuin met een stenen oppervlak dan gewoon niet uit te houden, of er moet al een fikse overdekking zijn en een zwembad in liggen. Behalve dat loopt al het regenwater in een betegelde tuin meteen het riool in. Het is geen wonder dat de regering al aan het denken is over een tegeltaks, op plaatsen waar het peil van het grondwater zakt.

Ook aan een onderhoudsvrije tuin is soms werk

Ook voor de onderhoudsvrije tuin is echter meer mogelijk. Men moet ook een stenen vlak regelmatig vegen of zelfs schrobben. Er waait immers altijd wel vuil, zand, blad of takjes van overal en dat kan er niet blijven liggen, zonder dat het rommelig en lelijk wordt. Op schaduwrijke plekken zullen de tegels bovendien altijd groen worden, omdat bepaalde soorten mos en minuscule plantjes vaak niet meer dan wat vocht en een beetje vuil of zand nodig hebben om op te groeien.

De tuincentra

De tuincentra en de tegelhandel behandelen de tegels vaak zo dat er volgens hen geen mos meer op zal groeien, maar dat kan niemand garanderen. De natuur zal altijd wel hier of daar een gaatje, een barstje door de vorst of een vogelpoepje vinden, waar weer een zaadje tot groei kan komen. De natuur is niet tegen te houden. Kijk maar eens naar de wegwerkzaamheden. Waar ergens een hoop grond is neergelegd zal binnen de kortste keren een natuurlijke bloementuin ontstaan van opgeschoten kamille, koolzaad, paardenbloemen en gras. Daarnaast zal op zonarme plekken altijd mos ontstaan. Ook op betegelde bodems dus.

Onderhoudsarme planten zetten

Een helemaal onderhoudsvrije tuin bestaat dus niet. Een “onderhoudsarme tuin” is een betere uitdrukking voor wat er na de eerste aanleg ontstaat. Overigens kan men ook een onderhoudsarme tuin met bloemen en groen aanleggen. Er zijn veel planten die weinig of geen onderhoud nodig hebben. Neem bijvoorbeeld de kruiden als bieslook, peterselie, selderie, laurier, enzovoort. Deze hebben zo goed als geen onderhoud nodig. U hoeft er alleen na de bloei de bloemen uit te knippen. Daarnaast hebt u er ook veel plezier van bij het koken. Niets is smakelijker in een gerecht dan verse kruiden.

Hortensia en blauwe lis passen ook in een onderhoudsvrije tuin

Even weinig werk levert de hortensia. Dit is een dankbare plant die jarenlang in de zomer bloeit. Vaak bloeit ze zelfs

Lissen zijn een dankbaar volkje in de onderhoudsvrije tuin: ze vermeerderen zich en bedekken al snel de open ruimte met blad en bloemen.
Lissen zijn een dankbaar volkje in de onderhoudsvrije tuin: ze vermeerderen zich en bedekken al snel de open ruimte met blad en bloemen.

bijna twee maanden lang. Ze doet het prima in de halfschaduw. U hoeft er in het voorjaar alleen wat dode takken uit te knippen en de uitgebloeide bloemen kunnen in het najaar nog tot een prachtig bloemstuk verwerkt worden. Lissen bijvoorbeeld vermeerderen zich snel en bedekken al gauw de open ruimte die ze van u krijgen. Daarna trekt u ze alleen maar uit waar u ze niet wilt hebben.

Huislook, bodembedekkers en mos kunnen een tuin versieren

Dezelfde eigenschappen hebben huislook en andere bodembedekkers. Die zorgen er tevens voor dat u bijna geen onkruid meer ziet. Waar een plant staat, groeit immers geen onkruid. Een andere mooie bodembedekker is overigens mos. Mos kan goed de open plekken opvullen, zodat het onkruid bijna geen kans krijgt om de kop op te steken.

Onkruid in de tuin kan ook mooi zijn

En mocht het dan toch gebeuren dat er onkruid tussen de planten staat, dan is dat nog geen ramp. Sommige soorten onkruid misstaan niet in een bloementuin en mogen er best blijven. De akelei, de aronskelk, het vergeet-mij-nietje, het witte vanillekruid, knoopjeskruid en dergelijke planten, zaaien zich vaak zelf uit en geven wat extra’s aan uw tuin. Vaak hebben ze ook nog mooie bloemen. U hoeft die planten alleen maar uit te trekken op plaatsen, waar u ze niet wilt hebben.

Genieten

Een tuin is om ervan te genieten en niet om u er kapot in te werken. Wie echter de neiging heeft om elk stukje onkruid te wieden en elk stukje aarde onkruidvrij te houden, heeft een probleem: de natuur werkt daar niet aan mee. Wie daar echter geen moeite mee heeft en met de natuur meedenkt en meewerkt, hoeft weinig aan de tuin te doen, maar heeft er een heerlijk stukje leefruimte bij, waar het in de zomertijd extra genieten is.

Anneke Cornelissens

Ik ben auteur, docent en zelfstandig ondernemer en heb thuis een compleet ingericht en goed functionerend kantoor. Ik heb momenteel een dubbele functie: a. Schrijver (kinder- en jeugdboeken) b. Auteur/docent van schriftelijk lesmateriaal voor volwassenen Maar ik werk ook als schrijver/tekstverwerker in opdracht. Informatie: Ik heb 14 jaar aan school gestaan en heb dus ook een volledig, uitgebreid onderwijsdiploma voor het basisonderwijs, inclusief de hoofdakte. Daarna ben ik gaan schrijven en heb in totaal 21 kinderboeken (educatief + sprookjes) en meisjesromans (“Marijke” boeken) uitgegeven. Daarvan 18 via de Zuid/Nederlandse Uitgeverij in Aartselaar (België.) Op het moment werk ik aan twee manuscripten bij diverse uitgeverijen, waarvan een voor volwassenen: een met als onderwerp "Opvoeden" en een Boek met versjes voor kleine kinderen. Een prachtig, nieuw sprookjesboek met 20 originele sprookjes van eigen hand, is sinds kort in omloop. Daarnaast ben ik breed geïnteresseerd en geef informatie over zonnepanelen, corona en de boosterprikken, bomen planten, de tuin, reizen, benzineprijzen en nog veel meer. Daarnaast heb ik in de laatste 22 jaar meer dan 90 schriftelijke lessen (administratief en andere) opgezet in verschillende vakken voor uitgeverijen van schriftelijke cursussen, waarvoor ik ook de huiswerkcorrecties en de beoordeling van de examens voor mijn rekening nam. Ik schrijf heel graag en in een voor iedereen begrijpelijke taal. Zoals u uit het bovenstaande al kunt opmerken ben ik goed onderlegd en zeer breed geïnteresseerd.