Heupoperatie en aandachtspunten

Veel ouderen kennen het probleem van een steeds pijnlijker wordend been. Het lopen wordt steeds lastiger, opstaan en gaan zitten eveneens. Trappenlopen, bukken, het werken in de tuin en het boodschappen doen worden steeds lastiger. Niet iedereen denkt dan meteen aan een versleten heup. Toch moeten vooral veel mensen van boven de zestig op een bepaald moment aan een heupoperatie geloven. Daarom in dit stuk een aantal symptomen en aandachtspunten.

Heupproblemen worden niet altijd meteen herkend als heupproblemen

Veel mensen hebben bij een versleten heup pijn in de lies, maar dat geldt niet voor iedereen. Vaak hebben mensen ook pijn in het bovenbeen of een onhoudbare pijn in de onderrug. Daarbij denkt men niet meteen aan een versleten heup, maar meer aan rugproblemen. Niet alle rugpijn komt echter door mankementen aan de rug. Daar zijn meer oorzaken voor. Een van die oorzaken is dus een versleten heupgewricht. Als er al vaker foto’s van de rug gemaakt zijn en die steeds hetzelfde beeld geven, is het dus hoog tijd om eens aan de heup te denken. Een versleten heup, waarbij het kraakbeen verdwenen is, zorgt ook voor een scheve stand van het bekken, waardoor de rugpijn veroorzaakt kan worden. De spieren van de onderrug proberen de scheve stand te compenseren.

Pijn in het bovenbeen

Ook het bovenbeen kan steeds meer pijn doen. De spieren van het bovenbeen proberen immers de scheve stand van het bekken en het been te compenseren, net als de spieren van de onderrug. Daarbij moeten ze meer dan normaal inspanningen leveren. Vooral mensen met fibromyalgie kunnen hier flink last van hebben. Soms duurt het herstel dan ook langer dan van tevoren aangegeven was. Word daar niet depressief van! Elk lichaam heeft zijn eigen herstelmanieren en herstelperiode. Luister dus gewoon naar het eigen lichaam en volg dat tempo.

Laat een echo van de heup maken

Wie eenmaal een echo van de heup heeft laten maken en daarvan de diagnose coxartrose heeft gekregen, is rijp voor een heupoperatie. Het hangt dan van de beschadiging af of men een half nieuw gewricht krijgt, of een heel nieuw gewricht, dus kop en kom allebei tegelijk. U moet in normale gevallen dan rekening houden me een herstelperiode van 6 weken, voordat u weer redelijk goed kunt lopen, maar vaak duurt het herstel ook wat langer. Net als bij elke operatie kan ook bij de heupoperatie iets mis gaan, waardoor het herstel ook lange duurt dan de genoemde zes weken. Ook de leeftijd kan daarbij meespelen. Daarnaast heeft niet iedereen dezelfde goede conditie.

Lang wachten op een heupoperatie

In drukke tijden, zoals tijdens een hoge griepgolf of een nieuwe uitbraak van het coronavirus moet u wel eens lang wachten op een operatie. Dat is vervelend, maar begrijpelijk, want een gewrichtsprobleem is geen levensbedreigende aandoening. Toch kan dat heel vervelend zijn, want de pijn en de beschadiging aan het gewricht kan dan steeds erger worden, waardoor de beweeglijkheid sterk beperkt wordt. Ook het bekken gaat zich aanpassen en kan gewoon scheef gaan staan met soms zelfs incontinentie als gevolg.

Bij te lange wachttijden zoeken naar een alternatief

Wie te lang moet wachten kan ook beslissen om naar een privékliniek te gaan, of om zelfs naar een ziekenhuis in België of Duitsland te gaan. Daar zitten wel wat haken en ogen aan. Zo moet men altijd eerst met het ziekenfonds overleggen of zij daar toestemming voor geven. Vaak kost het verkrijgen van die toestemming geen geld, maar wel een termijn van ongeveer vier weken, voordat die toestemming er is. Ook hangt het af van de verzekering die u bij hen hebt afgesloten. Via een basisverzekering kunt u niet altijd zelf kiezen waar u geopereerd wilt worden. Dat gaat beter met een restitutieverzekering, maar die is dan wel duurder in maandpremie. Gaat u echter zonder de toestemming naar een buitenlands ziekenhuis, dan loopt u het risico dat u alles zelf moet betalen. Dat loopt dan flink in de papieren.

Een privékliniek in eigen land, gespecialiseerd in heupoperatie en knieoperatie

Kiest u een privékliniek in eigen land, dan moet u ook daarvoor eerst toestemming voor vragen aan het ziekenhuis. Privéklinieken hebben echter geen Intensive Care (IC) in huis en bij plotselinge problemen tijdens de operatie (met het hart, de bloeddruk, of iets anders) moeten zij altijd de hulp van een ziekenhuis in de buurt inschakelen. Privéklinieken nemen dan ook alleen patiënten aan, waarvan ze geen extra problemen bij de operatie verwachten.

De behandeling bij een privékliniek is super

Privéklinieken behandelen hun patiënten alsof ze in een hotel zitten. Het verschil met de behandeling in een ziekenhuis is enorm. Iedereen is vriendelijk, de patiënten worden op hun wenken bediend en elke patiënt krijgt er persoonlijke zorg. Men is bovendien heel erg gefocust op hygiëne, zodat de patiënten zo weinig mogelijk risico op ontstekingen lopen. Wie ooit in een privékliniek geholpen is, kan er alleen maar de loftrompet over afsteken.

Naar het buitenland voor een heupoperatie

Wie het bij een privékliniek niet aandurft, kan bij een lange wachttijd ook kiezen voor een behandeling in België of Duitsland. Ook daar moet dus eerst toestemming voor gevraagd worden. Zich laten opereren in een buitenlands ziekenhuis is vaak wat omslachtiger dan hier in Nederland, maar alles word goed uitgelegd en men wordt zeker zo goed, vaak nog beter, begeleid in het proces. De wachttijden zijn meestal wat korter dan in Nederland, maar ook dat hangt weer af van eventuele situaties met virussen en ziektes. Er is alleen een verschil in de medicatie. Er worden andere namen en andere medicijnen gebruikt en dat is soms wel even wennen.

Neem alle informatie mee

Gaat u naar een privékliniek of naar een ziekenhuis in het buitenland, neem dan alle informatie van uw eigen ziekenhuis mee. Denk aan bloeduitslagen, hartfilmpjes, een cd met de echo of van de foto’s, brieven aan de huisarts, een lijst van de medicijnen die u neemt, enzovoort. Dat is voor de artsen daar al een goede manier om op de hoogte te raken. Op die manier kan het onderzoek sneller gedaan worden.

Een spier sparende heupoperatie

In het buitenland kiest men vaak voor een spier sparende operatie. De chirurg kiest een methode om tussen de spieren door te werken, zodat die zo min mogelijk of niet beschadigd worden. De operatiewond is daarbij kleiner. Bij een gewone heupoperatie is die 15 tot 22 centimeter lang, afhankelijk van wat men tijdens de operatie moet doen. Bij een spier sparende operatie is dat slecht 9 tot 15 centimeter. Dat helpt natuurlijk goed bij het herstellen. Vraag daar dus naar als u op gesprek gaat bij een chirurg.

Neem een lijstje vragen mee

Neem altijd een lijstje vragen mee als u bij een chirurg op gesprek gaat. Zoals u ziet zitten er nogal wat haken en ogen aan het laten zetten van een nieuwe heup. Ook de nazorg is niet overal hetzelfde. Over het algemeen krijgt u best wel voldoende, goede informatie over het verloop, maar vraag bij de chirurg naar de punten die er niet bij verteld worden. Houd ook in de gaten dat elk lichaam anders is. Waar de een binnen 5 weken al zonder stok of kruk ka lopen, zal de ander er misschien 9 weken over doen. Dat hangt immers ook af van de spierkracht, de lichamelijke gesteldheid en vooral ook de leeftijd van iemand.

Nazorg van een buitenlands ziekenhuis

Vraag ook of u bij eventuele problemen na de operatie thuis op het ziekenhuis kunt rekenen voor hulp. Vaak krijgt men, als men eenmaal thuis is, te horen dat men de huisarts maar moet bellen of naar het ziekenhuis in de eigen omgeving moet. Dat is niet logisch, maar het gebeurt nog regelmatig dat nazorg op elkaar afgewenteld wordt. Hebt u dus onverwachts thuis een nabloeding, of is er een ander probleem, dring dan gewoon aan op de verantwoordelijkheid van het ziekenhuis waar u de operatie gehad hebt.

Botdonatie

In diverse ziekenhuizen krijgt u vlak voor de heupoperatie een vragenlijst over botdonatie. Het beste deel van het verwijderde bot kan vaak gebruikt worden bij de genezing van kanker. Daar wordt dan uw toestemming voor gevraagd.

Problemen met de bovenbeenspier na een heupoperatie

Wie al van tevoren te lang met een beschadigde heup rondgelopen heeft, zal die spier ook steeds minder gebruikt hebben. Daardoor verzwakt die spier en wie goed kijkt, ziet ook dat de bovenkant van het been dunner is. Na de operatie moet die spier zijn uiteindelijke kracht weer terugkrijgen door oefening. Dat zal echter niet al te fors moeten gebeuren, want een verzwakte spier kan daar snel een spierscheurtje in krijgen. Gebeurt dat, dan is de weg naar herstel langer dan wanneer men zich goed aan een rustig oefenprogramma houdt. Een spier met een scheurtje zal eerst weer even rust moeten krijgen om te genezen. Na de genezing mag men de spier niet meteen weer fors gaan oefenen, want dan komt de scheur weer terug en krijgt men dezelfde, heftige pijn als de eerste keer. Kalm aan oefenen na een spierscheur dus.

Tot slot: zelf goed opletten

Bereid u goed voor en vertrouw niet alleen op de artsen. Elke specialist kijkt tegenwoordig alleen naar zijn eigen specialiteit en niet naar alles dat daar omheen gebeurt. Er zijn maar enkele artsen die naar de hele mens kijken en het op tijd door hebben als er iets niet goed zit. Een heupchirurg kijk naar het nieuwe heupgewricht, maar eigenlijk zou hij ook moeten kijken naar het gedeelte dat daar omheen zit. Hebt u dus het gevoel dat er iets niet klopt, geef dat dan op tijd aan. Vraag om een foto van het gewricht, of om een echo van de spieren daar omheen. Blijf er niet mee zitten.